In plaats van de tegenstelling links/rechts of conservatief/progressief leek het mij wel eens leuk om de bestuurlijke gang van zaken te verklaren van uit de tegenstelling, democratisch/bureaucratisch.
Beide zijn peilers in onze bestuurscultuur. Ideaal gesproken houden ze elkaar in evenwicht, maar in de praktijk domineert de bureaucratie.
Volgens het democratisch beginsel heeft elke stem evenveel waarde. De stem van de directeur weegt niet zwaarder dan de stem van zijn werknemer. Terwijl de meeste stemmen tellen.
Volgens bureaucratische beginselen telt, uiteindelijk, alleen de stem van de hoogste in rang. Andere stemmen worden misschien meegewogen, maar de beslissende stem is die van de hoogste in de hiërarchie.
Een overmaat aan democratie leidt tot willekeur en anarchie.
Een overmaat aan bureaucratie leidt tot bedilzucht en autocratie.
Beide organisatievormen hebben dus hun nadelen en de kunst is dus om het evenwicht tussen beide vormen te bewaren.
Tot de democraten reken in de gekozen volksvertegenwoordigers, wiens taak het is om toezicht te houden op de uitvoerders van de bestuurlijke taken, de bureaucraten. Over dat toezicht leggen de democraten tijdens de verkiezingen, maar als het even kan ook tussentijds, verantwoording af naar hun kiezers.
Omdat het houden van toezicht niet echt tot de verbeelding spreekt (en veel democraten herkozen willen worden) hebben veel van hen zich de functie van hulp-sinterklaas eigen gemaakt. Van waaruit beloften worden gedaan, die niet kunnen worden waargemaakt. Althans, niet binnen de periode waarvoor ze worden gekozen. Dit geeft spanning en leidt tot teleurstelling.
Tot de bureaucraten reken ik de niet gekozen, maar benoemde leden van het bestuur. B&W en de ambtenaren die haar, op het gebied van beleid, terzijde staan. Niet iedere ambtenaar is een bureaucraat.
De bureaucraten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de door henzelf geformuleerde beleidsopdrachten, die eerst ter goedkeuring aan de democraten zijn voorgelegd.
In het besluitvormingsproces domineren de bureaucraten. Niet alleen omdat ze op sommige terreinen meer verstand van zaken hebben, maar ook omdat ze nu eenmaal strakker (hiërarchischer) georganiseerd zijn dan democratische organisaties.
Daarom zie ik het als een mooie opdracht voor mijzelf om er de komende 4 jaar voor in te spannen, dat de democratische component van ons bestuur zich beter organiseert en zodoende een beter tegenwicht vormt voor de bureaucratische component.
Slagen we daar in, dan zal ook de belangstelling voor de werkwijze van onze democratie weer gaan toenemen.
Voor wie wil delen.
Pim's Prietpraat 
Lieve Pim, Chris, dank voor alles wat ik van je heb geleerd. Ik zal je missen❤❤
LikeLike
Klopt je stelling Pim “evenwicht tussen bureaucratie en democratie”?
Het zijn toch de volksvertegenwoordigers die de macht hebben? Dat is toch hiërarchisch en dus geen evenwicht?
Ook partijen zijn hiërarchisch. (behalve jij). Partij bestuur, lijsttrekkers, leden en raadsleden hebben macht. Partijen functioneren niet democratisch want uiteindelijk beslissen bestuur, lijsttrekker en raadsleden, soms door stemming maar vaak is het proces niet transparant. De spelregels zijn bijna altijd onduidelijk.
De echte tegenstelling is deskundigheid(aristocratie) versus het volk en meeste stemmen gelden. Dat is een lastig verhaal want niet elke democratische stem heeft kennis of heeft misschien wel eigenbelang. Zo ideaal is dat allemaal niet.
Partijdemocratie werkt in elk geval niet. Dat is niet moeilijk te constateren. Wat dan? In elk geval een lossere band tussen partijbestuur en raadslid. Raadsleden moeten meer bescherming krijgen t.o.v. hun partij.
De bureaucraten hebben teveel macht. Wat kunnen we daar aan doen? Stel werkgroepen samen bij aanvang van een probleem wat moet worden opgelost. In die werkgroepen zoveel mogelijk geïnteresseerden(daarmee vaak deskundigen) mee laten praten.( hier moeten de denkers en de doeners elkaar ontmoeten). Die komen met een voorstel. Daarop kan de raad ja/ nee zeggen of bijstellen.
De bureaucraten ondersteunen/adviseren en organiseren dit proces maar hebben geen stem.
Verandering is niet eenvoudig Pim.
Ook dit is een poging om mee te denken. Meer niet.
LikeLike