Hoewel politiek Enkhuizen dolgraag de indruk wil wekken dat, dank zij het raadsbrede akkoord, alle tegenstellingen uit de weg zijn geruimd en het er verder niet meer toe doet op wie we straks gaan stemmen (iedereen is het met iedereen eens), geloof ik daar niet zo in.
Ook het idee van een grote coalitie vind ik geen verbetering. Liever zie ik dat een meerderheid (coalitie) de verantwoordelijkheid neemt voor het bestuur. Terwijl de minderheid (oppositie) aan de bel trekt als het bestuur op het punt staat om onverstandige besluiten te nemen.
Dat wil niet zeggen dat je als oppositie het per definitie oneens bent met wat het bestuur voorstelt, maar wel, dat je kritisch kijkt naar wat er wordt voorgesteld.
Dus coalitie en oppositie, met een taakverdeling die voor iedereen duidelijk zou moeten zijn, omdat ze beiden nu eenmaal onlosmakelijk deel uit maken van het democratisch proces.
Zo’n tweedeling (coalitie/oppositie) vergemakkelijkt het maken van een keuze. De vraag is alleen, waarop is die tweedeling gebaseerd?
De gebruikelijke tweedeling is natuurlijk links/rechts. Aanvankelijk werd daarmee het onderscheid tussen liberalen en confessionelen aangeduid. Later stond links/rechts voor de tegenstelling tussen socialisten en liberalen, terwijl er weer later werd gesproken van een tegenstelling tussen progressief/conservatief.
Elke tweedeling is subjectief en bovendien groeien inzichten in de loop der tijden naar elkaar toe. Het heeft dus zin om na te denken over wat de basis van een nieuwe tweedeling zou kunnen zijn. Mijn idee is een tweedeling op basis van bureaucratische en democratische aanpak.
Bureaucratie heeft in de loop der tijden een slechte naam gekregen, maar dat is niet helemaal terecht. Een bureaucratie is een strak gereglementeerde organisatie waarin deskundigheid en onpartijdigheid (normaal gesproken) zijn geborgd.
Voor democratische partijen is de “volkswil” alles bepalend en om die reden zijn ze ook voorstander van directe volksraadpleging door middel van referenda. De SP, de PVV en FvD zijn op basis van die tweedeling dus democratische partijen. Ook de lokale partijen zijn meestal voorstander van een meer directe vorm van democratie.
Tegenover deze democratische partijen staan dan de traditionele, meer bureaucratisch ingestelde partijen, die geen voorstander zijn van directe democratie, maar menen dat de besluitvorming beter kan worden overgelaten aan gekozen afgevaardigden.
Bureaucratische partijen menen ook, dat er een niet onbelangrijke rol is weggelegd voor wat men gewoonlijk het maatschappelijke middenveld noemt.
Beide systemen hebben voor en nadelen. Een overmaat aan directe democratie is net zo min wenselijk als een overmaat aan bureaucratie. Het vinden van de juiste balans lijkt me een taak van de kiezer en niet van een ambtelijke werkgroep.
Het belang van de tweedeling is dat het de kiezer aanmoedigt om na te denken over zijn keuze tussen een bureaucratische en democratische aanpak. Om vervolgens een partij te kiezen die zo’n aanpak onderschrijft.
Op basis van het onderscheid tussen een bureaucratische en democratische aanpak kom je in Enkhuizen op een coalitie van bureaucratische (landelijke) partijen. De oppositie zou in dat geval worden gevormd door de SP en de drie lokale partijen.
Zoals er binnen een coalitie wordt samengewerkt zou er ook binnen een oppositie samen moeten worden gewerkt.
Recentelijk is duidelijk geworden, dat de lokale “bureaucratische” partijen een totaal andere opvattingen hebben over de openbaarheid van bestuur, dan de “democratische” partijen in de Enkhuizer raad.
Wat mij betreft een principieel verschil, dat voor de “democratische” partijen reden zou moeten zijn om zich te herbezinnen op hun deelname aan de raadsbrede coalitie.
Voor wie wil delen.
Pim's Prietpraat 