Begin dit jaar werd me duidelijk dat Enkhuizen (de kleinste gemeente binnen het SED verband) ook de grootste bijdrage leverde aan een, noodzakelijk geachte, ontwikkeling van de ambtelijke organisatie van de drie aangesloten gemeenten.
Daarbij gaat het om een bedrag van € 800.000,- dat Enkhuizen (in 5 jaar) meer betaalt dan vanwege haar inwonertal valt te rechtvaardigen.
Een beetje bestuurder zou daar tegen geprotesteerd hebben, maar onze bestuurders zijn in de eerste plaats bureaucraten. Die het moeilijk vinden af te wijken van regels die door andere bureaucraten zijn opgesteld.
In een vorige column beargumenteerde ik, dat als gevolg van een beleidswijziging van het college (die kennelijk niet door de raad werd opgemerkt) Enkhuizen een aanzienlijk bron van inkomsten misloopt.
Hoewel het gaat om een aanzienlijk financieel belang voor Enkhuizen, speelt er ook een ander belang. Een persoonlijke belang van onze voltijd- en deeltijd-bureaucraten. “Niet te hoeven erkennen dat er fouten zijn gemaakt”.
En vervolgens blijkt dan, dat het belang van onze voltijd- en deeltijd-bureaucraten veel zwaarder weegt dan het belang van de inwoners van Enkhuizen.
Met als resultaat, dat we veel meer betalen aan de ontwikkeling van de ambtelijke organisatie dan valt te rechtvaardigen en we veel te weinig profijt hebben van de herontwikkeling van het recreatieoord.
Volgens journalist en hoogleraar Marc Chavannes is dat het gevolg van wat hij de “machtsklontering” noemt. Een proces dat in de loop der jaren heeft plaatsgevonden en waarbij instituties, die oorspronkelijk bedoeld waren om elkaar in evenwicht te houden, geleidelijk met elkaar vergroeid zijn geraakt.
En zodoende een samenklontering van macht vormen waartegen nauwelijks nog verzet mogelijk is. Omdat men elkaar niet langer controleert, maar de hand boven het hoofd blijft houden.
In Enkhuizen heeft dat (onder het mom van bestuursvernieuwing) vorm gekregen in een gemeenteraad zonder oppositie. Hoewel die oppositie in het verleden nauwelijks iets voorstelde, hebben onze politieke vernieuwers besloten dat in het verleden NIET hun eigen kinderachtige gedrag voor problemen had gezorgd.
Maar dat de problemen veroorzaakt waren door het begrip oppositie en dat dit begrip dus diende te worden afgeschaft.
Een democratie zonder oppositie is geen democratie.
Het besluit daartoe werd genomen na een drietal besloten bijeenkomsten en maakt duidelijk, dat de raad alleen met zichzelf bezig is en zich verder niets aantrekt van invloeden van buitenaf.
Op landelijk niveau betekent deze houding, dat de afschaffing van de dividendbelasting gewoon doorgaat, hoewel een meerderheid van de bevolking daar tegen is.
Op lokaal niveau wil het zeggen dat we als Enkhuizen gewoon 8 ton meer blijven betalen dan valt te rechtvaardigen en dat we een van de mooiste locaties aan het IJsselmeer voor een appel en een ei in handen geven van een gelegenheidsontwikkelaar.
“Want waarom zou je het voor jezelf moeilijk maken door ergens over na te denken?”
De hier gesignaleerde problemen zijn niet het gevolg van een (in het verleden) dominant aanwezige oppositie, maar van het ontbreken ervan. De afschaffing (met veel bombarie) van het begrip (als daad van bestuurlijke vernieuwing) is een symbolische daad en zal niets aan de werkwijze van de Enkhuizer raad veranderen.
Nu de oppositie binnen de gemeenteraad, met groot enthousiasme van de waarnemend burgemeester (en de toekomstige burgemeester) is afgeschaft, zit er niet veel anders op dan te proberen om de oppositie “buiten” de gemeenteraad vorm te geven.
De kans dat onze deeltijd-bureaucraten daar, zolang er geen ruiten sneuvelen, aandacht aan zullen schenken is gering. Zo leert tenminste de ervaring. Maar dat is onvoldoende reden om (een van onze belangrijkste democratische verworvenheden) op te geven.
Daar waar bureaucratische belangen botsen met democratische belangen delven de democratische belangen gewoonlijk het onderspit en wordt de democratie geleidelijk aan verder uitgehold.
Een, wat mij betreft, zorgelijke ontwikkeling, die ik met behulp van dit blog wil blijven volgen. Wie dergelijke zorgen met mij deelt, zou kunnen overwegen zoveel mogelijk anderen aan te raden zich op dit blog te abonneren.
Voor wie wil delen.
Pim's Prietpraat 