Waarschuwen of wegsturen.

Sommige zaken, die in het dagelijks leven tamelijk normaal zijn (zoals een leugentje om bestwil) worden in de politiek als doodzonde beschouwd. Dat klinkt melodramatisch, maar er is wel degelijk een uiterst goede reden voor.

De bestuurders (regering of B&W) hebben (qua informatievoorziening) een enorme voorsprong op hun toezichthouders (de volksvertegenwoordiging). Om het evenwicht te herstellen zou je de volksvertegenwoordiging een omvangrijke ambtelijke organisatie ter beschikking kunnen stellen.

Maar, en dat is stukken goedkoper, je kunt de bestuurders ook de verplichting opleggen om alle informatie ter beschikking te stellen aan de toezichthouders.

Het niet nakomen van zo’n verplichting (door de bestuurders) wordt dan aangemerkt als een politieke doodzonde. Omdat, door het niet nakomen van die verplichting, democratisch toezicht (door gekozen volksvertegenwoordigers) onmogelijk is geworden.

Zo’n situatie ontstond ruim twee jaar geleden in Enkhuizen. Het college beweerde, dat zij niet beschikte over documenten met behulp waarvan zij de juistheid van haar eerdere beweringen kon aantonen. Zo waren betalingsafspraken met een aannemer niet schriftelijk vastgelegd (voor intern gebruik) of bevestigd.

Door deze erkenning leverde het college feitelijk zelf het bewijs, dat in ze deze kwestie (Dromdossier) de democratische controle onmogelijk had gemaakt. Of dat opzettelijk was gebeurd, of dat er sprake was van onachtzaamheid is van ondergeschikt belang. Het feit zelf (het creëren van een situatie waarin democratische controle onmogelijk is) is ernstig genoeg om het vertrouwen in de wethouder op te zeggen of hem een waarschuwing (door middel van een motie van treurnis) te geven.

De Enkhuizer raad haalde echter collectief haar schouders op en deed niets. Terwijl ik uitgebreid aandacht besteedde aan deze doodzonde zweeg de regionale krant in alle talen. Hoewel een politieke doodzonde elders groot nieuws is, krijgt het in Enkhuizen de kwalificatie “ongemakkelijk nieuws“ en besteedt niemand er dus aandacht aan.

Het verdere verloop is bekend, de wethouder die mocht blijven zitten na het begaan van een politieke doodzonde werd een jaar later weggestuurd voor iets waarvoor hij eigenlijk niet verantwoordelijk was. Chaos op de hem ondersteunende SED afdeling Samenleving. Dat was primair de verantwoordelijkheid van de ambtelijke leiding. Daarom ook logisch, dat geen van beide andere wethouders binnen de SED door hun gemeenteraden werden weggestuurd.

Het wegsturen van de Enkhuizer wethouder (om die reden) was dan ook niet meer dan een soort van afrekening. Men had hem een jaar eerder, wegens het begaan van zijn doodzonde, tenminste moeten waarschuwen of wegsturen. Dat had men nagelaten en deze “nalatigheid” probeerde men nu goed te maken door hem (dit keer met behulp van een voorwendsel en een jaar later) alsnog weg ter sturen.

Het heeft allemaal niets met een gebrek aan dualisme te maken, maar is eerder een kwestie van volstrekte incompetentie. Het onvermogen van de Enkhuizer raad om politieke doodzonden te herkennen wanneer ze zich voordoen en daar adequaat tegen op te treden. Door de pleger te waarschuwen of weg te sturen. Maar in plaats daarvan gaat men op zoek naar een voorwendsel, om achteraf alsnog handelend te kunnen optreden.

Auteur: Pim

Hoe lang blijft een democratie nog een democratie, als alleen het recht van de sterkste geldt? Toon alle berichten van Pim