Beter uitleggen

In een recente column op de PvdA website constateert Karin Kunst dat de informatie voorziening aan de raad in veel gevallen “geheim” is. In de zin dat nogal wat informatie alleen wordt gedeeld met raadsleden en voor de rest van de bevolking niet toegankelijk is.

De rechtvaardiging hiervoor, al zal niemand dat hardop zeggen, is dat de rest van de bevolking geen rol speelt in de besluitvorming.

Althans dat is de opvatting van burgemeester Baas. Formeel gezien heeft hij gelijk.

Door middel van verkiezingen mogen we elke jaar 17 mensen aanwijzen die besluiten nemen waar de rest van de bevolking aan gebonden is.

Bij het nemen van die besluiten wegen de persoonlijke opvattingen van raadsleden het zwaarst. Zij leggen bij hun aantreden immers een eed/belofte af dat zij hun werk (het nemen van besluiten) zonder last of ruggespraak (van anderen) zullen uitvoeren.

Anders gezegd, anderen raadplegen over een te nemen besluit is een gunst die een raadslid kan verlenen, maar zeker geen verplichting. Dat wordt pijnlijk duidelijk als men kijkt naar de gedragingen van de het overgrote deel van de Enkhuizer raadsleden.

Zo men al een verplichting voelt om anderen te informeren over de te nemen besluiten, dan geldt die alleen voor een kleine kring van vertrouwelingen. Die wordt aangeduid als steunfractie.

Deze opvatting wordt goedgekeurd door een groot deel van de bevolking, die geen zin heeft zich te verdiepen in de manier waarop besluiten tot stand komen, maar zich tevreden stelt met het achteraf kenbaar maken hun onvrede over een reeds genomen besluit.

Die onvrede kan in sommige gevallen gênante vormen aannemen, zoals onlangs in Geldermalsen, maar in de meeste gevallen blijft het bij wat gemopper tijdens verjaardagen of (meer hedendaags) gemopper op sociale media als Facebook en Twitter.

Hoewel alle partijen een transparanter besluitvorming zeggen voor te staan, doen ze zelf nauwelijks iets om dat te bereiken. Informatie en voorlichting aan de kiezer wordt (buiten de verkiezingstijd) tot een minimum beperkt of is totaal afwezig.

Sinds kort  heb ik op mijn blog een tijdlijn geplaatst van de tweets die de politieke kopstukken in Enkhuizen doen uitgaan. Zelden hebben ze betrekking op hun werk als raadslid.

Het merendeel gaat over de politiek correcte standpunten die ze innemen voor wat betreft nationale of internationale vraagstukken. Kortom zaken waar ze, net als de meeste burgers, geen enkele invloed op kunnen uitoefenen.

Standpunten over de stand van zaken in Enkhuizen (waar ze nog wel enige invloed op hebben) lees je daarentegen zelden. Laat staan dat ze zouden worden uitgewerkt of beargumenteerd.

Het probleem zit hem dus niet alleen bij de gemeentelijke organisatie, die bepaalde informatie bijeenkomsten “geheim” houdt voor belangstellende burgers. Het probleem zit hem ook bij leden van de raad, die menen dat deze vorm van geheimhouding voor henzelf statusverhogend werkt.

Maar die statusoverwegingen zijn in veel gevallen contra-productief.

Raadsleden kunnen onmogelijk alles weten. Hetzelfde kan gezegd worden voor de leden van hun steunfractie. Alleen al om die reden is het verstandig om anderen te stimuleren zich te verdiepen in de zaken waarover je een besluit moet nemen. Dat zal er nooit toe leiden dat mensen zich massaal zullen voelen aangesproken.

Maar het huidige percentage (door mij geschat op 0,5 procent) van de bevolking dat zich bezig houdt met de besluitvorming vind ik een beschamend lage ambitie.

Kortom, Karin Kunst heeft gelijk als ze stelt dat de gemeente (gesteund door een meerderheid van de raad) te geheimzinnig doet over de informatie die ze aan raadsleden beschikbaar stelt.

Maar tegelijkertijd, vind ik het nog veel problematischer, dat raadsleden nauwelijks de neiging hebben om (op gestructureerde wijze) hun opvattingen en inzichten te delen met degenen die voor hun verkiezing hebben gezorgd.

Ik heb het gevoel dat raadsleden met transparantie bedoelen, nadat iets besloten is, beter uitleggen wat er besloten is.

Wat mij betreft zou het moeten zijn, voordat je iets gaat besluiten, beter uitleggen wat je argumenten zijn voor dat besluit.