Niet geschoten

Als kiezer worden we verondersteld een keuze te maken op basis van de plannen die de verschillende politieke partijen openbaar hebben gemaakt.

Het idee er achter is, dat de partij met de aantrekkelijkste plannen ook de meeste stemmen zullen krijgen. Een ander idee is, dat de grootste partij een groter deel van zijn plannen gerealiseerd zal krijgen dan een kleinere partij.

Daarom is het belangrijk dat een partij zo groot mogelijk uit de verkiezingsstrijd tevoorschijn komt.

Wat gebeurt er eigenlijk met die plannen als de verkiezingen zijn afgelopen?

Om te beginnen wordt er geprobeerd om van de verschillende plannen een gezamenlijk plan te maken. Het zogenaamde coalitieplan of coalitieakkoord.

Dit kan tot verrassende resultaten leiden zoals we op landelijk niveau hebben gezien. Kiezers die dachten ergens tégen te hebben gestemd bleken plotseling ergens vóór te hebben gestemd.

Dat komt omdat partijen in het kader van coalitie-onderhandelingen  (die grotendeels binnenskamers plaatsvinden) concessies hebben gedaan voor wat betreft de realisatie van hun eigen plannen.

Deze ommezwaai wordt in politieke kringen gewoonlijk aangeduid met “je verantwoording nemen”.

Vervolgens moeten die plannen nog worden voorgelegd aan degenen die ze moeten uitvoeren. Het ambtelijk apparaat. Uiteraard laten die zich geen plannen in de maag splitsen die niet of nauwelijks uitvoerbaar zijn.

Pas als die ook akkoord zijn ontstaat er een coalitie-akkoord, dat gewoonlijk zo vaag is geformuleerd, dat een discussie daarover nauwelijks de moeite loont.

Dat is de reden waarom Paljas geen moeite doet om aan deze politieke folklore deel te nemen.

Voor Paljas wordt het pas interessant als de oorspronkelijke plannen verwerkt worden tot concrete beleidsvoorstellen of maatregelen.

De gebruikelijke reactie daarop van politieke partijen is, dat zij deze beleidsvoorstellen en maatregelen intern (dwz met de steunfractie) gaan bespreken en vervolgens een besluit nemen.

Paljas stelt zich tot doel deze beleidsvoorstellen en maatregelen met de kiezers te bespreken. Het middel dat zij daarvoor gebruikt is dit weblog of forum.

De reden waarom zij dit wil, is dat zij van mening is dat naast de kennis die zich verzameld heeft binnen het ambtelijk apparaat (hofhouding) er ook kennis bestaat onder de gewone bevolking die de moeite waard is om te raadplegen.

Maar voor je dat kunt doen moet je die bevolking dus eerst informeren. Niet alleen door raadsvoorstellen openbaar te maken, wat nu al het geval is, maar door ze in zo gewoon mogelijk Nederlands voor te leggen en van commentaar te voorzien. Dat hebben wij de afgelopen 4 jaar gedaan en het resulteerde in bijna 1500 commentaren en 6000 reacties.

Politieke partijen verantwoorden hun werkwijze vanuit de gedachte dat zij beschikken over een mandaat van de kiezer dat hun in staat stelt om zonder verdere inmenging van de kiezer besluiten te nemen. Formeel gezien is dat ook correct, ook al wordt dit door de kiezer niet altijd begrepen.

Paljas meent dat dit mandaat onder voorbehoud is gegeven. Namelijk, dat partijen ook daadwerkelijk zullen doen wat zij beloofd hebben te zullen doen in hun verkiezingsprogramma. Verbreken ze die belofte, dan kunnen ze ook geen aanspraak meer maken op hun mandaat.

Die opvatting is radicaal anders, dan wat politieke partijen gewoonlijk menen. Of die radicaal andere opvatting levensvatbaar is, zal de praktijk moeten uitwijzen.

Als met elk ander experiment moet je er voor zorgen dat je het kind niet met het badwater weggooit.

Daarom beperkt Paljas zichzelf tot twee vertegenwoordigers in de Raad. Dit zorgt er voor dat politieke partijen gewoon door kunnen gaan met de manier van werken die ze gewend zijn, terwijl tegelijkertijd de idealen van Paljas, meer openheid en betrokkenheid van de burger gerealiseerd kunnen worden.

Of dat laatste tot veranderingen in het politieke proces zal leiden is moeilijk te zeggen, maar nooit geschoten is altijd mis, luidt het gezegde.